Sosyoloji
-
Günümüzde Aile Yapısını Değiştiren Etkenler
Aile, insan toplumlarının en eski kurumlarından biri. Ancak günümüzde aile dediğimiz yapı, geçmişteki hâline pek benzemiyor. Roller değişti, beklentiler değişti, ekonomik koşullar değişti; dolayısıyla aile de doğal olarak yeniden şekilleniyor. Türkiye özelinde bu dönüşüm hem hızlı hem de çok katmanlı…
-
Kahvenin Türk Toplumundaki Tarihi ve Sosyal Ritüelleri
Türk kahvesi, bir içecek olmasının yanı sıra, Türk kültürünün kolektif hafızasında önemli bir yere sahip olan çok katmanlı bir sosyal pratik olarak değerlendirilir. Osmanlı toplumunda kahvenin toplum tarafından kabulü, dönüşümü ve günlük yaşama yerleşmesi; iktidar, toplumsal yapı, cinsiyet rolleri, mahalle…
-
Köyde Yeni Bir Hayata Başlamak
Köyde yeni bir hayata başlamak, son yıllarda birçok insan için bir hayal olmaktan çıkıp gerçek bir alternatif haline geldi. Şehir yaşamının yorucu temposu, artan yaşam maliyetleri, kalabalık, trafik ve “sürekli meşgul olma” kültürü; insanları daha sakin, sade ve doğayla uyumlu…
-
Toplumsal Cinsiyet Rolleri ve Türkiye’de Değişen Algılar
Toplumsal cinsiyet rolleri, toplumun bireyden ne beklediğini belirler. Bu roller, görünmez biçimde davranışlarımızı, duygularımızı ve ilişkilerimizi şekillendirir. Türkiye’de ise bu roller, gelenek ile modernliğin arasında süregelen bir mücadele içindedir. Artık günümüzde hem kadınlar hem erkekler, kendilerine biçilen kalıpları sorguluyor. Peki…
-
Osmanlı’da Gündelik Hayat: Zaman, Mekân ve İnsan
1. Gündelik Hayatın Tarihi Tarih çoğu zaman krallardan, savaşlardan ya da büyük fetihlerden bahseder. Oysa bir uygarlığın ruhunu anlamak istiyorsak, insanların gündelik yaşamına bakmamız gerekir. Çünkü bir toplumun nasıl yaşadığı, ne yediği, nasıl çalıştığı ya da neye zaman ayırdığı; o toplumun değerlerini,…
-
Zamanın Tanığı Ağaçlar
Ağaçlar insanlık tarihinin en eski tanıklarıdır.Her halkasında, bir dönemin iklimi, bir toplumun yaşam biçimi ve bir uygarlığın dokunuşu vardır. Bugün bir ormanda yürürken gördüğümüz yaşlı bir meşe, belki de Bizans’ın son günlerine, Osmanlı’nın kuruluşuna ya da Cumhuriyet’in ilk sabahlarına şahitlik…
-
Gösteri Toplumu ve Kimliğin Pazarlanması
Toplum, eskiden insanların birbirini görmeden yaşadığı bir ağ gibi işliyordu. Bugünse tam tersi: görülmeden var olunmuyor. “Gösteri toplumu” kavramı, tam da bu dönüşümü anlatıyor. Fransız düşünür Guy Debord, 1967’de yayımladığı La Société du Spectacle (Gösteri Toplumu) adlı eserinde, modern dünyanın bireyleri “seyirlik bir…
-
Rönesans Nedir? Avrupa Nasıl Yeniden Doğdu?
Bir Çağın Uyanışı Orta Çağ’ın uzun ve durağan yüzyıllarının ardından Avrupa’da bir kıpırdanma başladı. İnsanlar gökyüzüne, doğaya, sanata ve bilime yeniden ilgi duymaya başladılar. Bu hareketin adı “Rönesans”tı. Fransızca renaissance yani “yeniden doğuş” anlamına geliyordu. Rönesans bazılarına göre sadece bir sanat devrimi olsa da,…
-
Kentleşme ve Mekânsal Eşitsizlikler
Kentler, yalnızca binalar, yollar ve altyapıdan ibaret değildir. Onlar aynı zamanda toplumsal ilişkilerin, kimliklerin ve yaşam tarzlarının şekillendiği mekânlardır. Ancak kentleşme süreci hızlandıkça, bu mekânlar toplumun her kesimine eşit şekilde sunulmaz. Kentleşme ve mekânsal eşitsizlikler, hem akademik dünyada hem de…
-
Uzaktan Çalışma ve Online Eğitimin Geleceği
Pandemi Sonrası Yeni Düzen Son yıllarda hayatımıza hızla giren iki kavram var: uzaktan çalışma ve online eğitim. Pandemi döneminde zorunluluktan hayatımıza dahil olan bu sistemler, artık kalıcı birer yaşam biçimine dönüşüyor. Çalışma masamız evimizde, sınıfımız bilgisayar ekranında, toplantılarımız ise sanal…
-
Kadınların Tarihteki Görünmezliği
Tarih dediğimiz şey, sadece yaşanan olayların sıralı anlatısı değil. Asıl mesele, bu olayların kimin gözünden yazıldığıdır. Bugün elimizdeki tarih kitaplarına baktığımızda çoğunlukla hükümdarlar, devlet adamları, savaşlar ve siyasi değişimler anlatılır. Ama toplumun yarısını oluşturan kadınların hikâyeleri genellikle ya hiç yer…
-
Türkiye’de Sekülerleşme ve Kimlik Arayışı
Türkiye, tarihsel olarak hem Doğu’nun hem de Batı’nın etkilerini taşıyan bir toplum. Son yıllarda ise sekülerleşme kavramı, yeniden ve farklı biçimlerde tartışılmaya başlandı. Bu tartışmalar, sadece dini pratiklerin azalması veya artmasıyla ilgili değil; aynı zamanda bireylerin kimliklerini nasıl inşa ettikleri,…
-
Sınav Baskısı ve Eğitimde Değer Kaybı
Türkiye’de eğitim sistemi denildiğinde ilk akla gelen şeylerden biri ne yazık ki sınavlar. Ortaokuldan itibaren milyonlarca öğrenci, hayatlarının en kritik kararlarını birkaç saatlik sınavlara sığdırmak zorunda bırakılıyor. Liseye geçişte LGS, üniversite yolunda YKS, ardından yeni adıyla AGS… Çocukluktan yetişkinliğe kadar…
-
Erkeklerin Yasla Mücadelesi
Yas, insanın en evrensel deneyimlerinden biridir. Sevdiğimiz birini kaybettiğimizde hayatımızda derin bir boşluk oluşur. Ancak yas süreci herkes için aynı şekilde yaşanmaz. Özellikle erkeklerin yas süreci, çoğu zaman sessizlik, duyguların bastırılması ve “güçlü görünme” zorunluluğu üzerinden şekillenir. Toplumda erkeklere yüklenen…
-
Duygusal Kapitalizm – Hislerimizin Pazara Düşmesi
Günümüzde bir ürünü satmanın yolu, yalnızca teknik özelliklerini ya da fiyatını anlatmak değil; o ürünle hangi duyguları yaşayacağımızı göstermekten geçiyor. Bir kahve zinciri bize sadece kahve satmıyor; “sıcak bir an, kendine ayırdığın değerli zaman” hissini paketleyip sunuyor. Bir otomobil markası…